Konjunktiv I, Almanca’da başkalarının sözlerini veya düşüncelerini dolaylı olarak aktarmak için kullanılır.
Türkçede buna “dolaylı anlatım” denir ve genellikle “dedi ki, söyledi ki” anlamına gelir.
Amaç:
Bir başkasının söylediğini aktarmak, ama kendi yorumunu karıştırmadan tarafsız şekilde iletmek.
Örnek:
İpucu:
Konjunktiv I, Almanca’da “kişisel yorumu katmadan, tarafsız anlatım” sağlar. Bu yüzden gazeteler, haber ajansları ve resmî kurumlar sıkça kullanır.
Konjunktiv I, fiilin köküne özel ekler getirilerek yapılır.
Yardımcı fiil: haben, sein, werden ve diğer fiiller.
Örnek:
Örnek:
Örnek:
Diğer fiillerde Konjunktiv I genelde Präsens kökü + e, est, e, en, et, en ekleriyle yapılır.
Ama dikkat! Eğer Konjunktiv I ile Präsens çekimi aynı görünüyorsa, Konjunktiv II kullanılır (aşağıda açıklanacak).
Örnek:
Bu durum en çok 3. tekil kişilerde görülür (er/sie/es).
Aktarılan kişi değiştiğinde, fiil özneye göre uyarlanır.
Bazen Konjunktiv I yerine “dass” bağlacıyla da dolaylı anlatım yapılabilir — ancak bu daha konuşma diline uygundur.
Haberlerde:
Bilimsel metinlerde:
Resmî açıklamalarda:
Er sagt, er ist müde.
Er sagt, er sei müde.
Er sagte, er ist gekommen.
Er sagte, er sei gekommen.
Konjunktiv I, haber dilinde tarafsızlık için kullanılır; “haben” veya “sein” her zaman bu biçimde çekimlenir.
Konjunktiv I = Dolaylı anlatım (indirekte Rede)
Yapı: fiilin özel Konjunktiv I çekimi
“haben, sein, werden” en sık kullanılan fiiller
Konjunktiv I ve normal kip aynıysa → Konjunktiv II kullanılır
Yazı dilinde, raporlarda ve haber metinlerinde çok önemlidir
Mini Egzersiz (Kendini Dene):
Aşağıdaki cümleleri dolaylı anlatıma çevir:
Türkçede buna “dolaylı anlatım” denir ve genellikle “dedi ki, söyledi ki” anlamına gelir.
Bu yapı özellikle haber metinleri, resmî açıklamalar, raporlar ve bilimsel yazılarda çok önemlidir.
Ne Zaman Kullanılır?
Amaç:Bir başkasının söylediğini aktarmak, ama kendi yorumunu karıştırmadan tarafsız şekilde iletmek.
Örnek:
İpucu:Konjunktiv I, Almanca’da “kişisel yorumu katmadan, tarafsız anlatım” sağlar. Bu yüzden gazeteler, haber ajansları ve resmî kurumlar sıkça kullanır.
Konjunktiv I Nasıl Oluşur?
Konjunktiv I, fiilin köküne özel ekler getirilerek yapılır.Yardımcı fiil: haben, sein, werden ve diğer fiiller.
“haben” fiilinin Konjunktiv I çekimi
| Kişi | Çekim | Türkçesi |
|---|---|---|
| ich | habe | varmışım |
| du | habest | varmışsın |
| er/sie/es | habe | varmış |
| wir | haben | varmışız |
| ihr | habet | varmışsınız |
| sie/Sie | haben | varmışlar |
“sein” fiilinin Konjunktiv I çekimi
| Kişi | Çekim | Türkçesi |
|---|---|---|
| ich | sei | olmuşum |
| du | seiest | olmuşsun |
| er/sie/es | sei | olmuş |
| wir | seien | olmuşuz |
| ihr | seiet | olmuşsunuz |
| sie/Sie | seien | olmuşlar |
“werden” fiilinin Konjunktiv I çekimi
| Kişi | Çekim | Türkçesi |
|---|---|---|
| ich | werde | olacakmışım |
| du | werdest | olacakmışsın |
| er/sie/es | werde | olacakmış |
| wir | werden | olacakmışız |
| ihr | werdet | olacakmışsınız |
| sie/Sie | werden | olacakmışlar |
Diğer Fiillerde Konjunktiv I
Diğer fiillerde Konjunktiv I genelde Präsens kökü + e, est, e, en, et, en ekleriyle yapılır.Ama dikkat! Eğer Konjunktiv I ile Präsens çekimi aynı görünüyorsa, Konjunktiv II kullanılır (aşağıda açıklanacak).
Örnek:
Konjunktiv I – Perfekt / Gelecek Zaman
Perfekt:
Futur I:
Konjunktiv I mi, Konjunktiv II mi?
- Eğer Konjunktiv I formu Präteritum veya Präsens ile aynı görünüyorsa, anlam karışıklığını önlemek için Konjunktiv II kullanılır.
Er sagt, er hat keine Zeit.
Er sagt, er hätte keine Zeit.
Bu durum en çok 3. tekil kişilerde görülür (er/sie/es). Dolaylı Anlatımda Kişi Uyarlaması
Aktarılan kişi değiştiğinde, fiil özneye göre uyarlanır.| Direkt Konuşma | Dolaylı Anlatım |
|---|---|
| Ich habe Hunger. | Er sagt, er habe Hunger. |
| Wir sind müde. | Sie sagen, sie seien müde. |
| Du kommst morgen. | Er sagt, du kommest morgen. (resmî dilde) |
Dolaylı Anlatımda “Dass” Kullanımı
Bazen Konjunktiv I yerine “dass” bağlacıyla da dolaylı anlatım yapılabilir — ancak bu daha konuşma diline uygundur.Fakat yazılı dilde:
Er sagt, er habe keine Zeit.
Yaygın Kullanım Alanları
Haberlerde: Bilimsel metinlerde: Resmî açıklamalarda: Yaygın Hatalar
Er sagt, er ist müde. Er sagt, er sei müde. Er sagte, er ist gekommen. Er sagte, er sei gekommen. Konjunktiv I, haber dilinde tarafsızlık için kullanılır; “haben” veya “sein” her zaman bu biçimde çekimlenir. Kısa Özet
Konjunktiv I = Dolaylı anlatım (indirekte Rede) Yapı: fiilin özel Konjunktiv I çekimi “haben, sein, werden” en sık kullanılan fiiller Konjunktiv I ve normal kip aynıysa → Konjunktiv II kullanılır Yazı dilinde, raporlarda ve haber metinlerinde çok önemlidir Mini Egzersiz (Kendini Dene):Aşağıdaki cümleleri dolaylı anlatıma çevir:
- Er sagt: „Ich bin krank.“
- Sie sagt: „Ich habe gearbeitet.“
- Der Lehrer sagt: „Wir schreiben morgen eine Prüfung.“
- Er sagt: „Ich werde kommen.“
