Almancada konuşma dilinde geçmiş zamandan bahsederken çoğunlukla "perfekt" kullanılır.
Perfekt'te "haben" ve "sein" yardımcı fiil olarak kullanılır.
Fiilin üçüncü hali dediğimiz "Perfekt" halini kullanırız.
Bu konuyu iki farklı başlık altında incelememiz gerekiyor:
1)haben-sein alan fiiller
2)Fiilletin çekimi
1)Haben ve Sein
haben alan fiiller:
Yardımcı fiilin haben olduğu fiiller:
a)Geçişli fiiller "neyi? -kimi?" sorularına cevap veren fiillerdir.
suchen>aramak
neyi?-kimi? cevap verir.
b)Dönüşlü fiiller: (Reflexive Verben)
sich rasieren (tıraş olmak)
c)Modalvebler: können, dürfen...
d)Nesne almayan (geçişsiz)
Ancak bir hareketten ziyada, bir hareketin ya da durumun süresini bildiren fiiller;
hareket veya durum değişikliği olmadan, yer ve zaman zarflarıyla birlikte kullanılan fiiller: schlafen, leben, arbeiten
Dativ alan durum fiilleri: danken, glauben
Başlangıç ve bitiş ifade eden fiiller:
sein alan fiiler:
a)hareket bildiren geçişsiz fiiler:
fahren, geben, kommen
b)durum değişikliği bildiren geçişsiz fiiller:
Yeni bir başlangıç ya da gelişimi belirtilen fiiller: aufwachen, einschlafen
bir gelişim tamamlanması veya bitişini bildiren fiiller: sterben
c)sein, werden, bleiben fiilleri:
Fiillerin çoğu haben alır.
haben'da durağanlık, sein'da hareket öne çıkar.
Perfektte Fiil Çekimi:
2) Düzenli fiiller (zayıf fiiller-schwache verben)
a)Kökleri değişmez
b) ge+ fiil kökü + (e) t
gelernt
gewartet
c)Ayrılabilen zayıf fiiller:
ek + ge + fiil kökü + (e)t
ein + ge + kauf + t
d)Ayrılamayan zayıf fiiller:
Ek olarak "ge" gelmez.
Fiil kökkü + (e)t
erzählen -erzähl-t
e)Sonu "-eren" ile biten fiiller:
studieren> studiert
telefonieren > telefoniert
f) sein alan düzenli fiil sayısı azdır.
aufwachen - ist aufgewacht
reisen - ist gereist
2-2) Karışık Fiiller (Gemischte verben)
a)Hepsinin kökü değişir. (Düzensiz fiil özelliği) Bu nedenle karışık fiil olarak adlandırılır.
bringen-gebracht
denken-gedacht
b)Ayrılabilen karışık fiillerde "ge" önek ve fiilin arasına gelir:
mitbringen-mitgebracht
c)Ayrılamayan karışık fiiller "ge" almaz.
erkennen-erkannt
2-3)Düzensiz Fiiller (güçlü fiiller) (starke verben)
a) -en ile biterler
b)1.2. ve 3.hallerinde kökleri değişir.
ge + fiil kökü + en
geben- ge-geb+en
finden - ge+fund+en
c)Ayrılabilen Düzensiz Fiiller:
ön ek + ge + fiil kökü + en
einladen: ei+ge+lad+en
anrufen: an+ge+ruf+en
d)Ayrılamayan düzensiz fiiller: (ge almaz)
beginnen- begonnen
gewinnen - gewonnen
Bazı fiillerin konuşmada da Präteritum halleri kullanılır. Genel olarak Präteritum, perfekt ile aynı anlamda kullanılır ancak Präteritum, genel olarak hikaye, masal gibi geçmiş zaman belirten türlerde, yazı dilinde kullanılır.
Haben ve sein fiilleri, modalverbler ve wissen, heißen gibi fiiller, konuşma dilinde de Präteritum'la kullanılır.
Perfekt'te cümle nasıl kurulur?
Ich habe meine Mutter angerufen.
Annemi telefonla aradım.
Er ist nach Bonn gefahren.
O, Bonn'a gitti.
Was hast du heute gemacht?
Bugün ne yaptın?
Habt ihr heute Tennis gespielt?
Bugün tenis oynadınız mı?
Wir sind in die Türkei geflogen.
Türkiye'ye gittik. (uçakla-uçtuk)
Ich bin heute um 08.00 Uhr aufgestanden.
Bugün 08.00'da kalktım.
Sie hat ein Glas Wasser getrunken.
O, bir bardak su içti.
Ich habe ihn zum Frühstück eingeladen.
Onu kahvaltıya davet ettim.
Präteritum'da haben ve sein
Ich hatte einen Termin mit Linda.
Linda ile bir randevum vardı.
Ich hatte keine Zeit.
Vaktim yoktu.
Sie war meine Lehrerin.
O, benim öğretmenimdi.
Wart ihr zu Hause?
Evde miydiniz?
Er war nicht im Kino.
O. sinemada değildi.
Perfekt'te "haben" ve "sein" yardımcı fiil olarak kullanılır.
Fiilin üçüncü hali dediğimiz "Perfekt" halini kullanırız.
Bu konuyu iki farklı başlık altında incelememiz gerekiyor:
1)haben-sein alan fiiller
2)Fiilletin çekimi
1)Haben ve Sein
haben alan fiiller:
Yardımcı fiilin haben olduğu fiiller:
a)Geçişli fiiller "neyi? -kimi?" sorularına cevap veren fiillerdir.
suchen>aramak
neyi?-kimi? cevap verir.
b)Dönüşlü fiiller: (Reflexive Verben)
sich rasieren (tıraş olmak)
c)Modalvebler: können, dürfen...
d)Nesne almayan (geçişsiz)
Ancak bir hareketten ziyada, bir hareketin ya da durumun süresini bildiren fiiller;
hareket veya durum değişikliği olmadan, yer ve zaman zarflarıyla birlikte kullanılan fiiller: schlafen, leben, arbeiten
Dativ alan durum fiilleri: danken, glauben
Başlangıç ve bitiş ifade eden fiiller:
sein alan fiiler:
a)hareket bildiren geçişsiz fiiler:
fahren, geben, kommen
b)durum değişikliği bildiren geçişsiz fiiller:
Yeni bir başlangıç ya da gelişimi belirtilen fiiller: aufwachen, einschlafen
bir gelişim tamamlanması veya bitişini bildiren fiiller: sterben
c)sein, werden, bleiben fiilleri:
Fiillerin çoğu haben alır.
haben'da durağanlık, sein'da hareket öne çıkar.
Perfektte Fiil Çekimi:
2) Düzenli fiiller (zayıf fiiller-schwache verben)
a)Kökleri değişmez
b) ge+ fiil kökü + (e) t
gelernt
gewartet
c)Ayrılabilen zayıf fiiller:
ek + ge + fiil kökü + (e)t
ein + ge + kauf + t
d)Ayrılamayan zayıf fiiller:
Ek olarak "ge" gelmez.
Fiil kökkü + (e)t
erzählen -erzähl-t
e)Sonu "-eren" ile biten fiiller:
studieren> studiert
telefonieren > telefoniert
f) sein alan düzenli fiil sayısı azdır.
aufwachen - ist aufgewacht
reisen - ist gereist
2-2) Karışık Fiiller (Gemischte verben)
a)Hepsinin kökü değişir. (Düzensiz fiil özelliği) Bu nedenle karışık fiil olarak adlandırılır.
bringen-gebracht
denken-gedacht
b)Ayrılabilen karışık fiillerde "ge" önek ve fiilin arasına gelir:
mitbringen-mitgebracht
c)Ayrılamayan karışık fiiller "ge" almaz.
erkennen-erkannt
2-3)Düzensiz Fiiller (güçlü fiiller) (starke verben)
a) -en ile biterler
b)1.2. ve 3.hallerinde kökleri değişir.
ge + fiil kökü + en
geben- ge-geb+en
finden - ge+fund+en
c)Ayrılabilen Düzensiz Fiiller:
ön ek + ge + fiil kökü + en
einladen: ei+ge+lad+en
anrufen: an+ge+ruf+en
d)Ayrılamayan düzensiz fiiller: (ge almaz)
beginnen- begonnen
gewinnen - gewonnen
Bazı fiillerin konuşmada da Präteritum halleri kullanılır. Genel olarak Präteritum, perfekt ile aynı anlamda kullanılır ancak Präteritum, genel olarak hikaye, masal gibi geçmiş zaman belirten türlerde, yazı dilinde kullanılır.
Haben ve sein fiilleri, modalverbler ve wissen, heißen gibi fiiller, konuşma dilinde de Präteritum'la kullanılır.
Perfekt'te cümle nasıl kurulur?
Ich habe meine Mutter angerufen.Annemi telefonla aradım.Er ist nach Bonn gefahren.O, Bonn'a gitti.Was hast du heute gemacht?Bugün ne yaptın?Habt ihr heute Tennis gespielt?Bugün tenis oynadınız mı?Wir sind in die Türkei geflogen.Türkiye'ye gittik. (uçakla-uçtuk)Ich bin heute um 08.00 Uhr aufgestanden.Bugün 08.00'da kalktım.Sie hat ein Glas Wasser getrunken.O, bir bardak su içti.Ich habe ihn zum Frühstück eingeladen. Onu kahvaltıya davet ettim.Präteritum'da haben ve sein
Ich hatte einen Termin mit Linda.Linda ile bir randevum vardı.Ich hatte keine Zeit.Vaktim yoktu.Sie war meine Lehrerin.O, benim öğretmenimdi.Wart ihr zu Hause?Evde miydiniz?Er war nicht im Kino.O. sinemada değildi.