Almancada bazı fiiller, edatlarla birlikte kullanılır.
Edatlardan sonra gelen isimler, bu edatlara uygun olarak çekimlenir.
Bir edat Akkusativ alıyorsa, kendisinden sonra gelen isim Akkusativ'e göre çekimlenir. Dativ içinde aynı kural geçerlidir.
Edatlı fiiller, anlam olarak bazen Türkçeye uymaz. Bu nedenle, bu fiilleri, edatları ve halleri ile birlikte öğrenmek gerekiyor.
Örneğin:
"sich freuen auf A." edatlı fiili" olacak bir şeye sevinmek anlamına gelir
Hem dönüşlü (reflexives Verb) hem de edatlı fiildir. "Auf" edat olarak hem Akkusativ hem de Dativ'le kullanılır. Bu nedenle edattan sonraki kelimenin hangi halde kullanılacağını bilmemiz gerekiyor.
Ich freue mich auf die Party.
sprechen mit + Dativ über + Ak. = biriyle bir şey hakkında konuşmak
Örnekte gördüğünüz gibi, edat her zaman tek olmaz.
Wir sprechen mit den Kindern über die Hobbys.
Çocuklarla hobiler hakkında konuşuyoruz.
Wir haben an der Sitzung teilgenommen.
Soru sorarken:
Kişi veya nesne önemlidir. Soru kelimeleri edat ve kişi ya da nesnelere göre oluşturulur:
warten auf Ak. > birini, bir şeyi beklemek
Kişi söz konusuysa:
Auf wen...? = kimi?
Nesne söz konusuysa:
Worauf...? = neyi?
Worauf wartest du?
Neyi bekliyorsun?
Ich warte auf den Bus.
Otobüsü bekliyorum.
Darauf warte ich.
Onu bekliyorum.
Auf wen wartest du?
Kimi bekliyorsun?
Ich warte auf meinen Vater.
Babamı bekliyorum.
Auf ihn warte ich.
Onu bekliyorum.
Gördüğünüz gibi edatlı fiillerde soru ve cevaplar arasında bağlantı, kişi ve nesnelere göre farklılık gösterir.
Kişilerde "edat+wen" Akkusativ halde, "edat+wem" ise Dativ halde sorulan sorulardır. Cevaplarda ise "edat+isim" ya da "edat + kişi zamiri" kullanılır.
Nesnelerde ise sorular "wo(r) + edat" ile yapılır. "r" harfi, edat sesli harfle başlıyorsa yazılır: "Womit" (ne ile); "mit" sessiz farkle başladığı için "r" yok ancak "Woran", "an" sesli harfle başladığı için "r" gelmiştir. Aynı durum edat olarak kullanılan zarf ile verilen cevaplarda da geçerlidir. Nesne sorularına "edat + isim" ile cevap verebildiğimiz gibi "da(r) + edat" ile de cevap verebiliriz.
Burada da "r" harfinin kullaınımı, sorudaki gibidir: da+r+um; da+mit
Örnekler:
Ich ärgere mich über meinen Bruder.
Über wen? Über ihn
sich ärhern über A: birine, bir şeye kızmak
Er interessiert sich für das Buch. (Wofür?-Dafür.)
sich interessieren für A: biri ile bir şey ile ilgilenmek / birine bir şeye ilgi göstermek
Edatlardan sonra gelen isimler, bu edatlara uygun olarak çekimlenir.
Bir edat Akkusativ alıyorsa, kendisinden sonra gelen isim Akkusativ'e göre çekimlenir. Dativ içinde aynı kural geçerlidir.
Edatlı fiiller, anlam olarak bazen Türkçeye uymaz. Bu nedenle, bu fiilleri, edatları ve halleri ile birlikte öğrenmek gerekiyor.
Örneğin:
"sich freuen auf A." edatlı fiili" olacak bir şeye sevinmek anlamına gelir
Hem dönüşlü (reflexives Verb) hem de edatlı fiildir. "Auf" edat olarak hem Akkusativ hem de Dativ'le kullanılır. Bu nedenle edattan sonraki kelimenin hangi halde kullanılacağını bilmemiz gerekiyor.
Ich freue mich auf die Party.
sprechen mit + Dativ über + Ak. = biriyle bir şey hakkında konuşmak
Örnekte gördüğünüz gibi, edat her zaman tek olmaz.
Wir sprechen mit den Kindern über die Hobbys.Çocuklarla hobiler hakkında konuşuyoruz.Wir haben an der Sitzung teilgenommen.
Soru sorarken:
Kişi veya nesne önemlidir. Soru kelimeleri edat ve kişi ya da nesnelere göre oluşturulur:
warten auf Ak. > birini, bir şeyi beklemek
Kişi söz konusuysa:
Auf wen...? = kimi?
Nesne söz konusuysa:
Worauf...? = neyi?
Worauf wartest du?
Neyi bekliyorsun?
Ich warte auf den Bus.Otobüsü bekliyorum.Darauf warte ich.Onu bekliyorum.Auf wen wartest du?Kimi bekliyorsun?Ich warte auf meinen Vater.Babamı bekliyorum.Auf ihn warte ich.Onu bekliyorum.Gördüğünüz gibi edatlı fiillerde soru ve cevaplar arasında bağlantı, kişi ve nesnelere göre farklılık gösterir.
Kişilerde "edat+wen" Akkusativ halde, "edat+wem" ise Dativ halde sorulan sorulardır. Cevaplarda ise "edat+isim" ya da "edat + kişi zamiri" kullanılır.
Nesnelerde ise sorular "wo(r) + edat" ile yapılır. "r" harfi, edat sesli harfle başlıyorsa yazılır: "Womit" (ne ile); "mit" sessiz farkle başladığı için "r" yok ancak "Woran", "an" sesli harfle başladığı için "r" gelmiştir. Aynı durum edat olarak kullanılan zarf ile verilen cevaplarda da geçerlidir. Nesne sorularına "edat + isim" ile cevap verebildiğimiz gibi "da(r) + edat" ile de cevap verebiliriz.
Burada da "r" harfinin kullaınımı, sorudaki gibidir: da+r+um; da+mit
Örnekler:
Ich ärgere mich über meinen Bruder.Über wen? Über ihn
sich ärhern über A: birine, bir şeye kızmak
Er interessiert sich für das Buch. (Wofür?-Dafür.)sich interessieren für A: biri ile bir şey ile ilgilenmek / birine bir şeye ilgi göstermek
