Almanca öğrenenlerin en sık karşılaştığı bağlaçlardan biri “und” bağlacıdır. Türkçede çoğunlukla “ve” olarak bilinse de, aslında çok daha geniş bir kullanım alanına sahiptir. Doğru şekilde öğrenildiğinde cümleleriniz çok daha akıcı ve doğal hale gelir. Bu yazıda Almancada “und” bağlacının tüm kullanım alanlarını örneklerle ve Türkçe karşılıklarıyla detaylıca inceleyeceğiz.
“Und” en temel haliyle iki veya daha fazla ismi birbirine bağlar. Araya virgül gelmez.
Aynı cümlede birden fazla fiil kullanıldığında, “und” bağlacı “-ıp/-ip” anlamı katar.
İki ayrı cümle “und” ile bağlanabilir. Bu durumda araya virgül konur. Türkçede bazen sadece virgül ile çevrilir.
Dikkat: “Mein Bruder und ich” doğrudur, “Ich und mein Bruder” yanlıştır.
1. İsimleri Birbirine Bağlamak İçin
“Und” en temel haliyle iki veya daha fazla ismi birbirine bağlar. Araya virgül gelmez.
Ich habe einen Bruder und eine Schwester.
Bir erkek ve bir kız kardeşim var.
Wir haben Äpfel und Orangen gekauft.
Elma ve portakal aldık.
2. Fiilleri Birleştirmek İçin
Aynı cümlede birden fazla fiil kullanıldığında, “und” bağlacı “-ıp/-ip” anlamı katar.
Ich stehe früh auf und mache Frühstück.
Erken kalkıp kahvaltı hazırlıyorum.
Wir fahren nach Berlin und besuchen das Museum.
Berlin’e gidip müzeyi ziyaret edeceğiz.
3. Sıfatları Birleştirmek İçin
Bir varlığı veya durumu betimlerken sıfatları birbirine bağlamak için kullanılır.
Der Hund ist groß und stark.
Köpek büyük ve güçlü.
Das Zimmer ist sauber und ordentlich.
Oda temiz ve düzenlidir.
4. İki Bağımsız Cümleyi Bağlamak İçin
İki ayrı cümle “und” ile bağlanabilir. Bu durumda araya virgül konur. Türkçede bazen sadece virgül ile çevrilir.
Ich trinke Kaffee, und du trinkst Tee.
Ben kahve içiyorum, sen çay içiyorsun.
Er setzte sich auf den Stuhl und wartete.
Sandalyeye oturup bekledi.
5. Liste Yaparken Son Öğeyi Belirtmek İçin
Almancada listelerken son elemana geçildiğini göstermek için “und” kullanılır.
Wir brauchen Brot, Milch, Eier und Käse.
Ekmek, süt, yumurta ve peynir lazım.
6. Özne Çoğul Olduğunda Fiil Çoğul Çekimlenir
“Und” ile birleşen özneler fiili çoğul hale getirir.
Anna und Maria gehen ins Kino.
Anna ve Maria sinemaya gidiyorlar.
7. Günlük Konuşmada “Peki, Ya” Anlamında
Selamlaşma ve sohbetlerde sıkça karşımıza çıkar.
Danke gut und wie geht es dir?
Teşekkürler iyiyim, peki sen nasılsın?
Danke gut. Und dir?
İyi teşekkürler. Ya sen?
8. Durumun Sürekli Arttığını veya Uzadığını Belirtmek İçin
Aynı kelime tekrarlandığında “gittikçe” anlamı kazanır.
Emma kletterte höher und höher.
Emma daha da yükseğe tırmandı.
Die Nächte werden kälter und kälter.
Geceler gittikçe daha da soğuyor.