Almancada bazı fiiller vardır ki, bunların belirli bir öznesi yoktur. Bu tür fiillere “Unpersönliche Verben” yani kişisel olmayan fiiller denir. Türkçede buna en yakın kavram sözde özne ile karşılaştırılabilir.
Bu fiillerde eylemin bir “yapıcısı” (öznesi) yoktur. Dolayısıyla özne görevini üçüncü tekil şahıs zamiri olan “es” üstlenir.
Bu yüzden bu fiiller yalnızca 3. tekil şahıs (es) ile çekimlenir.
1. Hava Durumunu Anlatan Kişisel Olmayan Fiiller
Almancada hava olaylarını anlatırken mutlaka “es” öznesi kullanılır.
Es schneit schon den ganzen Tag.
Bütün gün kar yağıyor.
Es blitzt.
Şimşek çakıyor.
Es regnet.
Yağmur yağıyor.
Es stürmt.
Fırtına var.
Es hat geschneit.
Kar yağdı.
2. Çevresel Sesleri Anlatan Kişisel Olmayan Fiiller
Bazı çevresel sesler ve doğa olayları da “es” ile ifade edilir.
Es klopft.
Kapı çalıyor.
Es pfeift.
Islık çalıyor.
Es raschelt.
Hışırdıyor.
“Unpersönliche Verben” Neden Önemli?
- Almanca’da günlük konuşmalarda hava durumu, çevresel olaylar, sesler anlatılırken karşımıza çıkar.
- Türkçede özne belirtmeden kullanabildiğimiz “yağmur yağıyor, kapı çalıyor” gibi cümleleri Almanca’da kurabilmek için mutlaka “es” öznesi gerekir.
- Bu fiiller asla başka bir özneyle kullanılmaz.
Sonuç: “Es” ile Kullanılan Kişisel Olmayan Fiiller
- Es → Gramer açısından zorunlu bir özne konumundadır.
- Unpersönliche Verben → Hava olayları, çevresel sesler ve doğa olaylarını anlatır.
- Türkçeye çevrildiğinde öznesiz gibi görünse de Almanca’da öznesiz cümle olmaz, bu yüzden “es” kullanılır.