Türkçede bir şeyin kime, neye ait olduğunu belirtmek için tamlayan ve tamlanandan oluşan belirtili isim tamlamasını kullanırız. odanın kapısı, kitabın sayfası gibi... Birinci kelime tamlayan, ikinci kelime ise tamlanan olur.
Genitiv, buradaki tamlayana tekabül eder.
Kalemin ucu
-in eki Genitiv
Yukarıdaki Türkçe örneği anlamanız için verdim.
Öncelikle "s" eki ve "von" ile genitiv yapmayı hatırlayalım.
1)"-s" eki özellikle özel isimlerden sonra gelir ve aitlik bildirir.
Pauls Freundin - Paul'un kız arkadaşı
Heidis Fahrrad - Heidi'nin bisikleti
Sonu "-s, -ss, -ß, -tz, -x, -z" ile biten isimler, tekrar "-s" almaz. Bu isimlerin sonuna kesme işareti (') koyarak, aynı anlamı veririz.
Thomas' Haus- Thomas'ın evi
Max' Stift - Max'ın kalemi
2-"Von" edatı, kendisinden sonra Dativ ister. "von+dativ" günlük hayatta sık kullanılır. Bununla birlikte belirsiz Artikelin çoğullarında, Artikelin çoğullarında, Artikeli olmayan isimlerde ve özel isimlerde görürüz.
Bu durumda ait olan kelime, önce gelir:
Jonas'ın kitabı: das Buch von Jonas
Paranın kullanımı: der Gebrauch von Geld
Japonya'nın başkenti: die Hauptstadt von Japan
"von + Dativ" sıfat ver artikeli sevmez.
Şimdi genitiv konusuna gelelim:
Biz nominativ'de "was? wer?", Akkusativ'de "Wen?, Was?" Dativ'de "Wem?" sorularını soruyorduk. Genitiv de ise "Wessen? (kimin?) sorusunu sorarız ve tabii ki, aitlik bildiren bir cevap alırız.
Bir örnekle Genitiv'in nasıl yapıldığını görelim:
Biz Türkçede bu ifadeyi kadının kitabı şeklinde söylüyoruz. Dikkatinizi çekeceği gibi, burada önce "kitap" sonra "kadın" ifadeleri kullanılmış. Yani biz Genitiv'li cümle kurarken ya da bu türk kullanımlarla karşılaştığımızda, Türkçenin tam tersi şeklinde düşünmemiz gerekecek.
Ayrıca "die Frau"nun, "der Frau" ya dönüşmesine dikkat!
Şimdi çekimlere bakalım:
Belirli Artikelle:
Görüldüğü gibi "der" ve "das"; "des", "die" ise "der"e dönüşüyor ve tekil hallerde "der" ve "das" sonuna "(-e)s" alıyor. Çoğullarda ise, sadece Artikel "der" oluyor ve ismin çoğul hali geliyor.
İyelik zamirleri de belirli Artikel gibi çekimlenir:
die: meiner Frau
Plural: meiner Kinder
der ve das'ta isme gelen "-(e)s" bazen "-s" bazen de "-es" olarak gelir.
Sonu "-s, -ss, -ß, -z, -tz, -chs, -nis" ile biten isimler,
Sonu "-sch" ile biten isimlerin çoğu
Aynı şekilde, sonu "-st" ile biten isimlerin çoğu ve tek heceli kelimelerin çoğu "-es" alır.
Belirsiz Artikelle Genitiv
Belirsiz Artikellerin çoğulu, genellikle ve sıfat olmadığında "von+Dativ" ile kullanılır.
Diğer çekimlerde Artikel "der" ve "das" olduğunda "ines" "die" olduğunda "iner" olur. "der" ve "das" çekimlerinde, kelimenin sonuna, yine -(e)s" gelir.
Yeri gelmişken işaret zamirlerinin de çekimine bakalım.
Tüm tablolara bakalım:
Belirli Artikel:
Belirsiz Artikel:
İyelik Zamirleri:
İşaret Zamirleri:
Örnekler:
Die Tochter der Frau wohnt in Berlin.
Kadının kızı, Berlin'de yaşıyor.
Burada, Genitiv alan isim kadar; tamlananın hali de önemlidir.
den Sohn dr Frau
Akkusativ'dir.
"Kadının oğlunu" anlamını verir.
Er sucht den Schlüssel des Schrank(e)s.
Dolabın anahtarını arıyor.
Wir danken der Mutter des Mädchens.
Kızın annesine teşekkür ediyoruz.
Wartest du auf den Vater der Kinder;?
Das ist das Buch des Lehrers.
Bu, öğretmenin kitabıdır.
Wir haben dem Nachbarn unserer Mutter geholfen.
Annemizin komşusuna yardım ettik.
Die schwester des Jungen ist nicht in die Schule geganden.
Çocuğun kız kardeşi okula gitmedi.
Die Tasche dieser Frau ist rot.
Bu kadının çantası kırmızıdır.
Die Tür des Zimmers ist braun.
Genitiv, buradaki tamlayana tekabül eder.
Kalemin ucu
-in eki Genitiv
Yukarıdaki Türkçe örneği anlamanız için verdim.
Öncelikle "s" eki ve "von" ile genitiv yapmayı hatırlayalım.
1)"-s" eki özellikle özel isimlerden sonra gelir ve aitlik bildirir.
Pauls Freundin - Paul'un kız arkadaşı
Heidis Fahrrad - Heidi'nin bisikleti
Sonu "-s, -ss, -ß, -tz, -x, -z" ile biten isimler, tekrar "-s" almaz. Bu isimlerin sonuna kesme işareti (') koyarak, aynı anlamı veririz.
Thomas' Haus- Thomas'ın evi
Max' Stift - Max'ın kalemi
2-"Von" edatı, kendisinden sonra Dativ ister. "von+dativ" günlük hayatta sık kullanılır. Bununla birlikte belirsiz Artikelin çoğullarında, Artikelin çoğullarında, Artikeli olmayan isimlerde ve özel isimlerde görürüz.
Bu durumda ait olan kelime, önce gelir:
Jonas'ın kitabı: das Buch von Jonas
Paranın kullanımı: der Gebrauch von Geld
Japonya'nın başkenti: die Hauptstadt von Japan
"von + Dativ" sıfat ver artikeli sevmez.
Şimdi genitiv konusuna gelelim:
Biz nominativ'de "was? wer?", Akkusativ'de "Wen?, Was?" Dativ'de "Wem?" sorularını soruyorduk. Genitiv de ise "Wessen? (kimin?) sorusunu sorarız ve tabii ki, aitlik bildiren bir cevap alırız.
Bir örnekle Genitiv'in nasıl yapıldığını görelim:
Biz Türkçede bu ifadeyi kadının kitabı şeklinde söylüyoruz. Dikkatinizi çekeceği gibi, burada önce "kitap" sonra "kadın" ifadeleri kullanılmış. Yani biz Genitiv'li cümle kurarken ya da bu türk kullanımlarla karşılaştığımızda, Türkçenin tam tersi şeklinde düşünmemiz gerekecek.
Ayrıca "die Frau"nun, "der Frau" ya dönüşmesine dikkat!
Şimdi çekimlere bakalım:
Belirli Artikelle:
N. | der Mann | die Frau | das Kind |
G. | des Mannes | der Frau | des Kindes |
PI. | der Männer | Frauen | Kinder |
Görüldüğü gibi "der" ve "das"; "des", "die" ise "der"e dönüşüyor ve tekil hallerde "der" ve "das" sonuna "(-e)s" alıyor. Çoğullarda ise, sadece Artikel "der" oluyor ve ismin çoğul hali geliyor.
İyelik zamirleri de belirli Artikel gibi çekimlenir:
der | das |
meines mannes | meines Kindes |
die: meiner Frau
Plural: meiner Kinder
der ve das'ta isme gelen "-(e)s" bazen "-s" bazen de "-es" olarak gelir.
Sonu "-s, -ss, -ß, -z, -tz, -chs, -nis" ile biten isimler,
Sonu "-sch" ile biten isimlerin çoğu
Aynı şekilde, sonu "-st" ile biten isimlerin çoğu ve tek heceli kelimelerin çoğu "-es" alır.
Belirsiz Artikelle Genitiv
G. | eines Mannes | einer Frau | eines Kindes |
Pl. | Männer | Frauen | Kinder |
Belirsiz Artikellerin çoğulu, genellikle ve sıfat olmadığında "von+Dativ" ile kullanılır.
Diğer çekimlerde Artikel "der" ve "das" olduğunda "ines" "die" olduğunda "iner" olur. "der" ve "das" çekimlerinde, kelimenin sonuna, yine -(e)s" gelir.
Yeri gelmişken işaret zamirlerinin de çekimine bakalım.
N. | dieser Mann | diese Frau | dieses Kind |
G. | dieses Mannes | dieser Frau | dieses Kindes |
Pl Nom. | diese Männer | Frauen | Kinder |
Pl. Gen. | dieser Männer | Frauen | Kinder |
Tüm tablolara bakalım:
Belirli Artikel:
Tek. | des Mannes | der Frau | des Kindes |
Çoğ. | der Männer | Frauen | Kinder |
Belirsiz Artikel:
Tek. | eines Mannes | einer Frau | eines Kindes |
Çoğ. | Männer | Frauen | Kinder |
İyelik Zamirleri:
Tek. | meines Mannes | meiner Frau | meines Kindes |
Çoğ. | meiner Kinder |
İşaret Zamirleri:
Tek. | dieses Mannes | dieser Frau | dieses Kindes |
Çoğ. | dieser Kinder | männer | Frauen |
Örnekler:
Die Tochter der Frau wohnt in Berlin.
Kadının kızı, Berlin'de yaşıyor.
Burada, Genitiv alan isim kadar; tamlananın hali de önemlidir.
den Sohn dr Frau
Akkusativ'dir.
"Kadının oğlunu" anlamını verir.
Er sucht den Schlüssel des Schrank(e)s.
Dolabın anahtarını arıyor.
Wir danken der Mutter des Mädchens.
Kızın annesine teşekkür ediyoruz.
Wartest du auf den Vater der Kinder;?
Das ist das Buch des Lehrers.
Bu, öğretmenin kitabıdır.
Wir haben dem Nachbarn unserer Mutter geholfen.
Annemizin komşusuna yardım ettik.
Die schwester des Jungen ist nicht in die Schule geganden.
Çocuğun kız kardeşi okula gitmedi.
Die Tasche dieser Frau ist rot.
Bu kadının çantası kırmızıdır.
Die Tür des Zimmers ist braun.