Pasif cümle dediğimiz şeyin Türkçede karşılığı "edilgen cümle"dir diyebiliriz.
Konuya başlamadan önce "etken" yani aktif cümelnin ne olduğu bilmek gerekiyor. Aktif ya da etken cümlede, işin kimin tarafından yapıldığı bellidir.
Örneğin; "Resim yapıyorum" cümlesinde eylemi gerçekleştiren, yapma işini yapan kişi bellidir. "Ben", bu cümlenin öznesidir. Özne cümledeki işi bizzat yapıyorsa bu cümle "etken" ya da "aktif" cümledir diyebiliriz.
"Pasif" ya da "edilgen" cümlelerde ise işin kimin tarafından yapıldığından daha çok, işten etkilenen öne çıkar. Örneğin "Resim yapılıyor" cümlesinde resimi kimin yaptığı değil "yapılan şeyin ne olduğu" vurgulamıştır. Bu cümle "pasif" ya da "edilgen" cümledir.
Türkçede edilgenlik, yükleme eklenen "-n" veya "-l" ekleriyle verilir. yapılır-yapılıyor.
Özetle; etken cümlede işi yapan bizzat özne; edilen cümlede yapılan işten etkilenen kişi ya da nesne var.
Präsens'te pasif cümle nasıl kurulur?
İhtiyacımız olan "werden" fiili ve esas fiilin Perfekt hali.
"werden" fiilinin çekimi:
Präsens'te etken bir cümle:
Ich putze die Wohnung.
Evi temizliyorum-temizlerim.
Kim? > Ben
Neyi? > Evi
Yukarıdaki cümleyi pasif yapalım:
Önce, etken cümledeki nesneyi başa alırız ve burada Nominativ halde olur: Die Wohnung
Şimdi "werden" fiilinin "die Wohnung"a göre çekimlenmiş haline ihtiyacımız var: wird:
Son olarak, etken cümlenin fiilinin Perfekt halini yazalım: geputzt
Die Wohnung wird geputzt.
Ev temizleniyor-temizlenir.
Örnekler:
Er kauft einen Tisch. (Aktif)
Ein Tisch wird gekauft. (Pasif)
Ich schreibe einen Brief. (Aktif)
Ein Brief wird geschrieben. (Pasif)
Sie kocht die Suppe. (Aktif)
Die Suppe wird gekocht. (Pasif)
Ich wasche die Wäsche. (Aktif)
Die Wäsche wird gewaschen. (Pasif)
Konuya başlamadan önce "etken" yani aktif cümelnin ne olduğu bilmek gerekiyor. Aktif ya da etken cümlede, işin kimin tarafından yapıldığı bellidir.
Örneğin; "Resim yapıyorum" cümlesinde eylemi gerçekleştiren, yapma işini yapan kişi bellidir. "Ben", bu cümlenin öznesidir. Özne cümledeki işi bizzat yapıyorsa bu cümle "etken" ya da "aktif" cümledir diyebiliriz.
"Pasif" ya da "edilgen" cümlelerde ise işin kimin tarafından yapıldığından daha çok, işten etkilenen öne çıkar. Örneğin "Resim yapılıyor" cümlesinde resimi kimin yaptığı değil "yapılan şeyin ne olduğu" vurgulamıştır. Bu cümle "pasif" ya da "edilgen" cümledir.
Türkçede edilgenlik, yükleme eklenen "-n" veya "-l" ekleriyle verilir. yapılır-yapılıyor.
Özetle; etken cümlede işi yapan bizzat özne; edilen cümlede yapılan işten etkilenen kişi ya da nesne var.
Präsens'te pasif cümle nasıl kurulur?
İhtiyacımız olan "werden" fiili ve esas fiilin Perfekt hali.
"werden" fiilinin çekimi:
ich | werde |
du | wirst |
er-sie-es | wird |
wir | werden |
ihr | werdet |
Sie/sie | werden |
Präsens'te etken bir cümle:
Ich putze die Wohnung.
Evi temizliyorum-temizlerim.
Kim? > Ben
Neyi? > Evi
Yukarıdaki cümleyi pasif yapalım:
Önce, etken cümledeki nesneyi başa alırız ve burada Nominativ halde olur: Die Wohnung
Şimdi "werden" fiilinin "die Wohnung"a göre çekimlenmiş haline ihtiyacımız var: wird:
Son olarak, etken cümlenin fiilinin Perfekt halini yazalım: geputzt
Die Wohnung wird geputzt.
Ev temizleniyor-temizlenir.
Örnekler:
Er kauft einen Tisch. (Aktif)
Ein Tisch wird gekauft. (Pasif)
Ich schreibe einen Brief. (Aktif)
Ein Brief wird geschrieben. (Pasif)
Sie kocht die Suppe. (Aktif)
Die Suppe wird gekocht. (Pasif)
Ich wasche die Wäsche. (Aktif)
Die Wäsche wird gewaschen. (Pasif)